Deprem Sonrası Yapılması Gerekenler

Enkaz Altında Kalmışsanız
Moralinizi bozmayın. Enkaz altında başka canlı varsa onunla konuşun. Moraliniz düzelir.
Etrafı görebilmek için kibrit yakmayınız. Yanlışlıkla kendinizi yakabilirsiniz.
Fazla hareket etmemeye dikkat ediniz ve tozun yükselmesine sebep olmayınız. Bu şekilde üzerinize daha fazla ağırlık katacak şeylerin düşmesini ve nefesinizin kesilmesini engellemiş olursunuz.
Ağzınızı bir şeyle örtünüz.
Vücudunuzun altına halı, kilim gibi şeyler çekmeye çalışın.
Elinizi duvara vurarak işaret verebilecek pozisyona gelin.
Kurtarma ekibinin sizi tespit edebilmesi için bir boruya ya da ses çıkarabilecek bir şeye vurun, duvarı tırmalayın, bu vurma eylemini fazla hareket etmeden ve bir şeylerin düşmesine sebep vermeden yapınız.
Duvara vurabilecek haliniz yoksa bağırın, fakat sürekli bağırarak enerjinizi tüketmeyin. Bağırınca size tehlikeli gelebilecek derecede toz yutabilme riskiniz var ancak başka türlü gürültü yapamıyorsanız bağırmak da bir alternatiftir.
Enkaz üzerinde çalışanların seslerinin kesildiği an, enkaz altında kalan insanların seslerini duyabilmek için dinleme yapıldığı andır. Bu anda herkes susar ve enkaz altında kalan birileri varsa onlardan ses almaya çalışır. İşte bu sessizlik anında her türlü gürültüyü yaparak aşağıda olduğunuza dair işaret verin.
Kurtarma ekiplerinin size yaklaşmaya başladığını hissettiğiniz zaman onları yönlendirmeye çalışın.

Depremden hemen sonra yapılması gereken en önemli şeyler nelerdir?

Yaralanıp yaralanmadığınızı kontrol ediniz. Kendinize ilk müdahaleyi yapınız.

Ayakkabılarınızı giyin, çıplak ayakla dolaşmayınız. Kırılmış objelerin size zarar vermemesi için uzun bir pantolon, uzun kollu bir üstlük, sağlam ayakkabılar ve mümkünse eldivenler giymeye çalışınız.

Bulunduğunuz yerin emniyetli olup olmadığını kontrol edin. Gaz, su ve elektrikle çalışan her şeyi kapatınız. Gaz sızıntısının ya da bir tür kimyasalın kokusunu alıyorsanız o zaman alanı terk ediniz. Elektrik tellerinden, kablolarından korununuz. Su tesisatında bir sorun var mı kontrol ediniz.  Eğer yere ilaçlar ya da yanabilecek sıvılar dökülmüşse onları hemen temizleyiniz.

Çevrenizde yaralanmış veya yardım isteyenlerin olup olmadığını kontrol ediniz ve gereken ilk yardımı yapınız. Ağır yaralı insanları yerinden fazla oynatmamaya çalışınız ve yardım için bekleyiniz, fakat acil bir durum söz konusuysa onları kurtarabilirsiniz.

Bir deprem sonrasında en tehlikeli şeylerden birisi de yangının olmasıdır. Mümkünse küçük boyutta ateşleri söndürmeye çalışınız.

Binadan çıkınız ve uzaklaşınız. Binayı terk ederken kıymetli eşyalarınızı, kalın giyecek, battaniye gibi eşyaları yanınıza alın, biraz yiyecek ve içme suyu temin edin. En yakındaki açık alana gidiniz. Daha önce belirlediğiniz toplanma bölgesine gidin. Uzmanlar izin vermedikçe yapılara girmeyiniz. Eviniz artık güvenli değilse ve yakınlarda insanların kalabileceği güvenli bir barınak ya da yapı varsa oraya gidiniz.

Aile bireylerinizi bir arada tutun ve açık bir yerde bekleyin.

Artçı sarsıntılara karşı hazırlıklı olunuz, panik yapmayınız. Bunlar ana depreme oranla daha az şiddete sahiptir ama yine de ana depremin oluşturduğu zayıflıkları yıkabilecek kadar güçlü olabilirler. Bunlar ana depremden sonra ilk saatler, günler, haftalar ve hatta aylar içerisinde bile yaşanabilir.

Bulunduğunuz yapının hasarını (baca yıkılmaları, duvar çatlakları ve temeldeki hasarları) kontrol edin ve artçı sarsıntılardan etkilenip etkilenmeyeceği konusunda belirlemelerde bulunun.

Arama-kurtarma için neler yapılmalı?

Arama-kurtarma konusunda uzman kişiler gelene kadar enkaz altındaki sevdiklerinizi arayıp çıkarmak isteyebilirsiniz, ancak unutmayınız ki bastığınız yerlerin altında başka insanlar da olabileceği için ağırlık oluşturup birisinin hayatını kurtarırken bir başkasının ölümüne de sebep olabilirsiniz.

Kendi binanızda ve yan binalarda enkaz altında yaralılar varsa, onlara yardım edin. Görünürde yaralı yoksa enkazın belli yerlerinde içerde kimse olup olmadığını ses ile araştırın. Ses aldığınız andan itibaren enkaz altındaki insanla diyaloğa girerek onunla konuşun ve moralini düzeltmeye çalışın. Arama-kurtarma gelmeden içinde canlı bulunduğunu sandığınız enkazı terk etmeyin. Ekipler geldikten sonra çekilin ve ancak sizden yardım istenince yardım edin.

Ateş yakmayın. Deprem sonrasında kibrit, çakmak gibi, patlamalara neden olabilecek nesneleri kullanmayın. Işık kaynağı olarak sadece fener kullanın.

Çevreye dağılan malzemeleri toplayın.

Enkaz ve yıkıntılar arasında, cadde ve sokaklarda gelişigüzel dolaşmayın.

Denize yakın yerlerde yaşıyorsanız, olası tsunamilere dikkat ediniz ve bu bölgelerden uzaklaşınız.

Evinize döndüğünüz zaman dolapları açınca dikkatli olunuz. Beyaz eşyalarınızı kontrol ediniz.

Acil durumlar dışında telefonunuzu kullanmayın. Deprem sonrası telefonlar kilitlendiği için arama kurtarma ekipleri haber almakta zorlanmaktadırlar.

Radyonuzu açın ve son durumlar hakkında bilgiler almaya çalışınız.

Söylentilere inanmayın. Sadece yetkililerin uyarı ve açıklamalarına dikkate alınız ve uyunuz. Bu tür söylentiler paniğe yol açarak, hayatın normale dönmesine engel olmaktadır.